Inleiding tot Vliegvissen

Vliegvissen is een sport die al eeuwen wordt beoefend maar die met name de laatste eeuw steeds bekender is geworden.

Vliegvissen is een specialisatie binnen de hengelsport waarbij insectenkunde, inzicht in de natuur (in en rondom het water) en het milieu een belangrijke rol spelen. Mede hierdoor raken veel vissers zo gefascineerd van deze wijze van vissen dat zij alleen nog maar met de vliegenhengel hun sport bedrijven.

Verschil: Wat is nu het verschil tussen de algemeen bekende manier van vissen, met made, worm of brood en vliegvissen?

Vliegvissen gebeurt, zoals de naam al suggereert, met een vlieg. Deze kunstvlieg imiteert het natuurlijke voedsel van de vis. Dit zijn niet alleen de vliegen en torretjes die in het water vallen, maar ook de larven van de vele insecten en kleine visjes die onder het wateroppervlak leven.

Vliegvissen kennen de meeste Nederlanders uit het buitenland waar men met deze wijze van vissen forel en zalm belaagt in mooie glasheldere, door bos omsloten, riviertjes. Echter ..... in Nederland valt met de vlieghengel ook goed vis te vangen. Ruisvoorn in de polder, winde en roofblei in de IJssel, baars en snoek in plassen en vaarten. Sinds een aantal jaren is er in Nederland ook weer op een aantal plaatsen langs de kust zeeforel te vangen.

De kunstvlieg: Het essentiële verschil tussen vissen met een kunstvlieg en het vissen op de traditionele manier is dat de kunstvlieg het natuurlijke voedsel van de vis nabootst. Het merendeel van de kunstvliegen zijn insecten die in en nabij het water leven.

De stadia van deze insecten die nagebootst worden zijn:

              - het vliegende insect dat op de waterspiegel zit (de droge vlieg);

              - het dode insect dat in de waterspiegel drijft (de natte vlieg);

              - het larvenstadium van het insect dat onder water leeft (de nimf).

Daarnaast wordt er gevist op bijvoorbeeld snoek, snoekbaars en baars met nabootsingen van prooivisjes, de streamer.

De meeste vliegvissers knijpen het weerhaakje plat. Een gehaakte vis wordt dan nagenoeg niet beschadigd en bovendien gaat het onthaken veel sneller. Met de juiste techniek van drillen wordt er zo nauwelijks vis verspeeld.

De uitrusting:  Een vliegenhengel lijkt op een werphengel en is meestal tussen de twee en vier meter lang. Op de vliegenhengel wordt een speciale molen (reel) gemonteerd. Op de reel zit de vliegenlijn gespoeld. Een vliegenlijn is gemaakt van een speciaal soort kunsstof.Aan het eind van de vliegenlijn wordt de leader bevestigd. De leader bestaat soms uit aan elkaar geknooopte stukjes nylon. De leader begint dik en eindigt dun. Veel leaders bestaan uit een stuk taps toelopend nylon. Aan het dunne uiteinde wordt de vlieg vastgebonden.Met een speciale, overigens makkelijk te leren, werptechniek kan de vrijwel gewichtloze kunstvlieg op de gewenste plek op of in het water worden geworpen. Een geoefende werper haalt afstanden tot 25 meter.

De vistechniek: Hoe vangt u vis met een vliegenhengel? Net zoals een vlok- of snoekvisser zoekt een vliegvisser de vis op. Hij is voortdurend op zoek naar plaatsen waar vis actief is bij het opnemen van voedsel. Ziet hij bijvoorbeeld in de polder ruisvoorns insecten van de wateroppervlakte opslorpen, dan zal hij een droge vlieg voorzichtig tussen de kringen in het wateroppervlakte plaatsen. Die vlieg zal natuurlijk wel moeten lijken op de vliegjes die zich op het water bevinden. Meestal kunt u daarvoor de zogenaamde poldervliegen gebruiken die u in een vliegviswinkel kunt kopen of zelf kunt maken.

Is de vis niet actief aan de wateroppervlakte dan kunt u met een nimf of natte vlieg onder de wateroppervlakte proberen de vis tot aanbijten te verleiden. Bijvoorbeeld bij plompenbedden, steigertjes of daar waar het water een beetje sneller stroomt. Alle begin is moeilijk. Doch eenmaal in contact getreden met een vliegvisclub zal het vaak mogelijk zijn om onder deskundige begeleiding een visexcursie mee te maken waar de kneepjes van het vak worden bijgebracht. Aan de waterkant zal men u dan ook laten zien welke insecten de vissen eten en welke kunstvliegen deze insecten imiteren.

Vliegbinden: Wanneer men met het vissen met enkele gekochte of gekregen vliegen (dit laatste is in de vliegviswereld een allerdaags verschijnsel) is begonnen breekt bij velen een volgende fase aan. Het vangen van vissen op vliegen die hij/zij zelf heeft gebonden. Het zelf vervaardigen en ook ontwerpen van kunstvliegen heeft dan ook zeer veel liefhebbers van de vliegvishobby volledig in zijn ban. Zij maken hun kunstvliegen met behulp van veertjes, haar, draadjes en kunststoffen.
Hiervoor zijn een aantal speciale gereedschappen en haken nodig. Met het binden van vliegen wordt menig boeiend uurtje doorgebracht aan de vliegbindtafel thuis, met vrienden of op de club.

Kan iedereen het leren?:

Er zijn in Nederland al circa 5000 vliegvissers in alle leeftijdsgroepen en uit alle geledingen van de maatschappij.

Als u eens een vliegvisser zijn hobby uit hebt zien oefenen heeft u misschien gedacht dat u een speciaal talent moet hebben om zo'n vliegenlijn in de lucht te krijgen. Dat valt best mee.

In principe kan iedereen de grondbeginselen van de werptechniek in korte tijd onder de knie krijgen. Voorwaarde daarbij is wel, dat u de eerste schreden zet onder deskundige begeleiding. Voordat u een vliegenhengel koopt kunt u het beste contact opnemen met een vliegvisvereniging. Bij bijna iedere vereniging kunt u terecht voor werplessen en vaak kost dat niets.

Als u toch liever eerst een hengel met toebehoren wilt kopen doe dat dan bij een hengelsportwinkelier die gespecialiseerd is op vliegvisgebied. Hij zal bereid zijn werpinstructie te geven of zal u naar iemand kunnen verwijzen die dat doet.

Is vliegvissen kostbaar?: Was het vroeger zo dat de vliegvissport een waas van exclusiviteit en rijkdom om zich heen had, heden ten dage is het anders. U kunt een hobby zo duur maken als u zelf wilt. Dit geldt ook voor vliegvissen. Vanaf zo'n €120,- heeft u al een basisuitrusting bestaande uit een redelijke hengel, reel, vliegenlijn en wat kleine spulletjes.

Met de vispas kunt u in Nederland het hele jaar door op vele plaatsen vissen. In het buitenland moet u er rekening mee houden dat de prijs van een vergunning vaak tenminste zo'n €10,- zal zijn. Bij de betere vliegviswateren zal dat vaak €20,- of meer bedragen.

Tot slot:

Nederlandse vliegvissers staan er in Europa maar ook in de rest van de wereld om bekend dat zij over het algemeen zeer goede vliegvissers zijn. Zij hebben een goede werptechniek en weten veel over het insectenleven in en om het water.

Op vliegbindgebied zijn zij zeer innovatief en menige buitenlander heeft zijn ogen uitgekeken op de inhoud van een vliegendoos van een Nederlandse vliegvisser. Dit heeft er alles mee te maken dat het in Nederland vaak veel moeilijker is een vis aan de vlieg te vangen dan in de glasheldere riviertjes in het buitenland waar je de vissen kunt zien staan en ze gericht met een droge vlieg of nimf aan kunt werpen. Wilt u in Nederland succesvol zijn in de vaak ondoorzichtige wateren dan zult u zeer vaak moeten wisselen van vlieg en vismethode.

Dat er zoveel vliegvisclubs in Nederland zijn heeft hier dan ook alles mee te maken. In clubverband leert u van en met elkaar. Momenteel zijn er 45 vliegvisverenigingen/clubs bij de landelijke overkoepelende organisatie "Vereniging Nederlandse Vliegvissers" (www.vnv.nu) aangesloten.

Heeft u belangstelling, kom dan eens vrijblijvend bij de vliegvisvereniging "Last Hope" kijken of neem contact op met een bestuurslid voor extra informatie.